Uništavanje praistorijskog svetilišta na Pešteru
Aktivisti Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije su tokom sprovođenja projekta „Protect Pešter Wetlands!“ u više navrata posećivali brdo Trojan koje se nalazi u okviru zaštićenog podrućja Specijalnog rezervata prirode „Peštersko polje“. Ovo uzvišenje, sa jedinstvenim tresavama u svom podnožju, je i jedno od retkih poznatnih drevnih svetilišta, a tu su se nalazila i različita utvrđenja tokom istorije. Prilikom obilaska aktiviste su neprijatno iznenadile rupe nalik iskopinama različitih starosti na više lokacija na Trojanu.
Trojan predstavlja jedinstven i vrlo značajan lokalitet za naš biodiverzitet i kulturno-istorijsku baštinu. Pre nego što je područje bilo zaštićeno već je bilo slučajeva kaptiranja izvora, tako da sada još sveganekoliko potočića teče njegovim padinama. Dalje kaptiranje izvora je nakon stavljanja pod zaštitu najstrože zabranjeno. Razlog je to što se na njima nalaze male jedinstvene tresave sa patuljastom mešinkom kojoj je to jedino stanište na Balkanskom poluostrvu, kao i niz drugih specifičnih tresavskih biljaka i životinja.
„Žalosno je pronaći više od 10 rupa oko samog vrha Trojana koje su za sobom ostavili pljačkaši arheoloških nalazišta i time naneli nepovratnu, neprocenjivu štetu. Pored toga što ovo prekopavanje ruži ovu turističku atrakciju svakako predstavlja jedan od primera teškog nepoštovanja prema zajedničkom kulturnom i prirodnom nasleđu“, kaže Marko Šćiban iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije i dodaje: „Trojan predstavlja i veoma značajno stanište za retke vrste ptica, a upravo na ovom mestu smo najčešće beležeili ugrožene ušate ševe“.
Čuvari Specijalnog rezervata prirode „Peštersko polje“ uspeli su da uhvate jednog pljačkaša i slučaj prijave nadležnima, ali to nije bio dovoljno da se pljačkaši zastraše i ovakav vid uništavanja kulturnog i prirodnog nasleđa ovog prostora zaustavi. Ukoliko primetite ovakve aktivnosti (nekoga sa metal detektorima, kopanje i slično) odmah to prijavite čuvarskoj službi ili policiji.
