Ugrožene tresave i Gradac kod Tutina
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije je tokom sprovođenja projekta „Protect Pešter Wetlands!“ u više navrata obilazila opštine Sjenica i Tutin. Prilikom obilaska tresave koju prave Stublina, Bezanac, Berovački i Staroselski potok na lokalitetu Svačiće u selu Mitrova primećeno je da se tresava aktivno zatrpava od strane kamenoloma. Pored kamena primećen je i komunalni otpad, a iako se voda podzemnim putem prevodi ispod kamenoloma došlo je i do zadržavanja vode. Pored ovoga neprijatno su iznenadili i građevinski radovi na brdu Gradac iznad Tutina.
„Planinske tresave su jedan od najugroženijih tipova staništa na planeti Zemlji. U Srbiji i svetu su one zaštićene Ramsarskom konvencijom. Tresave filtriraju vodu kroz zemljište i održava visok nivo podzemnih voda. Ovo je posebno važno zbog kraškog karaktera tla i činjenice da celo područje ima problema sa vodosnabdevanjem. Zatrpavanje tresetišta kamenjem i komunalnim otpadom pored toga što nepovratno uništava ovo jedinostveno stanište može negativno da utiče i na zagađivanje podzemnih voda, a pored tresave kod Južnog Kočarnika ovo je jedno takve stanište u okolini grada“, rekao je Marko Šćiban iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije.
Veliki kamenolom koji trenutno ugrožava tresavu nije jedina pretnja za brdo Gradac iznad Tutina. Pored velikog kamenoloma na mestu nekadašnjeg praistorijskog utvrđenja započeta je izgradnja velikog turističkog centra koji će ovaj arheološki lokalitet trajno uništiti i sve to o trošku građana za privatni interes.
“Opština novcem građana omogućava i podržava uništavanje najverovatnije ilirskog utvrđenja starog između 2700-2600 godina. Lokalna zajednica time umesto jedinstvene istorijske turističke atrakcije dobija privatni turistički kompleks kakav je mogao da bude izgrađen na bilo kojem drugom okolnom uzvišenju. Zaboravljena je legenda da je grad Tutin svoje ime dobio upravo zahvaljujući ilirskoj kraljici Teuti koja je navodno stolovala i u ovom utvrđenju. Žalosno je što širom zemlje svuda moramo gledati primere teškog nepoštovanja prema zajedničkom kulturnom i prirodnom nasleđu“, dodaje Šćiban.
