Skip to main content

U Mađarskoj upucan crni lešinar obeležen GPS uređajem

Ornitolozi koji rade na „PannonEagle LIFE“ projektu pri organizaciji „MME Birdlife Hungary“, prethodne nedelje dobili su informaciju od strane svojih kolega iz bugarske organizacije „Green Balkans“ da im njihov satelitski odašiljač šalje sumnjive podatke o lokaciji obeleženog crnog lešinara. Uz pomoć specijalnog tima za detekciju leševa i otrova i njihovog psa tragača, kao i rendžera Nacionalnog parka Hortobađ, uspeli su da lociraju sam odašiljač na terenu, koji je najverovatnije skinut sa ptice i bačen u korito reke. Pri daljoj pretrazi terena u skladu sa poslednjim dostupnim lokacijama sa uređaja za praćenje, pronađeni su mogući dokazi o upucavanju ptice, pri čemu je pozvana i policija. Urađen je uviđaj, zabeleženi su podaci sa terena i uzeti uzorci DNК sa satelitskog odašiljača za dalju analizu, što daje nadu da će policijska istraga biti uspešno okončana i da će počinilac ovog krivičnog dela biti kažnjen.

Кarlo sa satelitskim odašiljačem (Deák Gábor, MME)

Urađen je uviđaj, zabeleženi su podaci sa terena i uzeti uzorci DNК sa satelitskog odašiljača za dalju analizu, što daje nadu da će policijska istraga biti uspešno okončana i da će počinilac ovog krivičnog dela biti kažnjen.

Otisci cipela osumnjičenih.
Perje i krv nađeni tokom uviđaja (Gábor Deák, MME).


Crni lešinar je jedan od četiri evropske vrste lešinara, koji je doživeo istrebljenje u mnogim državama, uključujući i Mađarsku, prouzrokovano trovanjem, upucavanjem i gubitkom odgovarajućeg staništa i izvora hrane. U Bugarskoj, poslednje gnežđenje ove vrste zabeleženo je 1950-ih godina, dok je vrsta zvanično proglašena izumrlom 1985. godine. U okviru projekta „Bright Future for Black Vulture“ (LIFE14 NAT/BG/649) , postignuti su veoma dobri koraci za zaštitu lešinara: više desetina jedinki je reintrodukovano, što je rezultiralo da Bugarska dobije prva tri para koja se gnezde u Bugarskoj nakon 50 godina!

Bugarski lešinari sa žutim kolor prstenovima (Green Balkans).


Ptica po imenu „Ihera“, koja se izlegla u Španiji, u prirodnom leglu 2019. gde je doživela i koliziju sa automobilom iste godine. Ptica je od strane profesionalnog tima za zbrinjavanje izlečena i transportovana u Bugarsku 2020. godine u okviru programa reintrodukcije, gde je i puštena u martu, nakon pola godine privikavanja na ponovni život u prirodi. Nakon puštanja u prirodu, ptica je preletala velike razdaljine: mesec dana iznad Bugarske, zatim posećujući sever Srbije i Rumunije, i konačno do severoistočne Mađarske, gde je i nestala.

Putanja leta crnog lešinara.


„Svi lešinari pušteni u prirodu su neprocenjive vrednosti: oni su spaseni, rehabilitovani i donirani od strane Vlade Ekstremadure u Španiji, radi reintrodukcije u Bugarskoj. Projektni tim vredno radi kako bi postigli cilj, oslanjajući se na međunarodnu saradnju zaštitara – na primer, tokom boravka jedinke na teritorije Rumunije, dva puta su pravljena veštačka hranilišta, a ptica je i vizuelno kontrolisana na terenu od strane organizacije „Milvus group“, kao što je i sada podrška MME u Mađarskoj bila ključna za saznavanje sudbine ove ptice“, naveo je Simeon Martin iz organizacije „Green Balkans“.


Lešinari kao strvinari igraju veoma važnu ulogu u našim ekosistemima. Imaju sposobnost da kao hranu koriste veliku količinu uginulih životinja, što bi potencijalno moglo da spreči širenje različitih patogena koji ugrožavaju domaće životinje, ali i ljudsko zdravlje.


Poslednji crni lešinar u Mađarskoj je viđen 2008. godine, a nakon 80 godina od poslednjeg posmatranja. Takođe, još jedna jedinka posmatrana je prethodnih dana, a sama ptica nije imala nikakve ornitološke oznake na sebi, što ukazuje na to da je izlegnuta u prirodi. Moguće je da su obe ptice doletele zajedno, iz unutrašnjosti Balkanskog poluostrva, ranije ovog meseca.


Crni lešinar je strogo zaštićena vrsta. Ubijanje jedinke crnog lešinara počinjeno je krivično delo uništavanja prirodnog dobra, kao i krivolova. Zaista je strahovito da je ilegalno upucavanje, uz druge ugrožavajuće faktore, još uvek prouzrokuje veliku opasnost za ptice u 21. veku.