Realizovani projekti
Ovim projektom su nastavljene aktivnosti iz proteklog ciklusa aktivnosti sa ciljem uspostavljanja ekološke mreže Evropske unije – Natura 2000 na teritoriji Republike Srbije. Za ove potrebe analizirana je i dopunjena referentna lista prioritetnih vrsta u skladu sa Direktivom o pticama EU, izrađena je metodologija kartiranja značajnih i potencijalno ugroženih vrsta ptica. Ovim analizama su prethodila terenska istraživanja tokom trajanja projekta.
Donator: Zavod za zaštitu prirode Srbije i Ministarstvo zaštite životne sredine
Cilj projekta je uspostavljanje funkcionalne nacionalne ekološke mreže na teritoriji Republike Srbije kroz terenska istraživanja ptica u skladu sa metodologijom popisa vrsta. Tokom trajanja projekta, dopunjena je referentna lista ptica i sprovedena su terenska mapiranja ptica. Takođe, obrađeni su podaci o distribuciji vrsta i dopunjena i unapređena baza podataka o rasprostranjenju potencijalno ugroženih taksona.
Donator: Zavod za zaštitu prirode Srbije i Ministarstvo zaštite životne sredine
Projekat je sproveden kao nastavak višegodišnjeg istraživanja u Nacionalnom parku „Tara“ sa ciljem kontinuiranog praćenja faune ptica na teritoriji ovog zaštićenog područja. Osnovni cilj ovog programa bio je prikupljanje podataka o pticama gnezdaricama i praćenje dinamike seobe ptica putem hvatanja i obeležavanja jedinki ptica. Jedina, ali vrlo značajna izmena jeste početak rada na izradi atlasa ptica gnezdarica Tare gde je kroz tri kalendarske godine uključujući 2019. godinu planiran popis ptica na celoj teritoriji nacionalnog parka.
Donatori: JP „Nacionalni park Tara“ i Ministarstvo zaštite životne sredine
Cilj projekta je sagledavanje stanja i očuvanosti IBA mreže u Srbiji i odabir prioritetnih konzervacionih mera za očuvanje ptica i biodiverziteta. Krajnji cilj je revizija postojećih i sastavljanje liste novih IBA u cilju izrade Natura 2000 mreže i time bolje zaštite prirode u Srbiji. Kao rezultat urađena je analiza trenutnog statusa 34 postojećih IBA, nakon čega je odabrano ukupno 74 IBA područja, od čega su 32 nova, deo starih je ostao nepromenjen, deo uvećan, deo podeljen na više područja, a neka područja su izgubila status IBA. Ukupna površina nove IBA mreže iznosi 27,43% teritorije Srbije
Donator: Rufford Foundation
Cilj je kartiranje i sakupljanje podataka o diverzitetu i gustinama teritorija ptica gnezdarcia od prioriteta za zaštitu prirode u Evropskoj Uniji (Natura2000), kao i markiranje ptica tokom jesenje seobe na teritoriji PIO “Vlasina”.
Donator: Turistička organizacija opštine Surdulica i Ministarstvo zaštite životne sredine
Istraživanjem ornitofaune ovog područja doprinelo je boljem poznavanju ovog područja, kao i boljoj zaštiti ptica i prirode. Potvrđeno je prisustvo sledećih vrsta: srednjeg detlića (Dendrocopos medius), zelene žune (Picus viridis), sive žune (Picus canus) i crne žune (Dryocopus martius). Veliki diverzitet vrsta detlića ukazuje da je Spomenik prirode „Ripaljka“ pogodno stanište za detliće, a samim tim i za ostale ptice dupljašice, čija brojnost i diverzitet direktno zavise od dostupnih duplji.
Donatori: Javno preduzeće „Zelenilo – Sokobanja“ i Ministarstvo zaštite životne sredine
Glavni cilj projekta je da se kroz saradnju sa bitnim akterima sačini Strategija borbe protiv trovanja u Srbiji, koja sadrži predstavljene probleme trovanja i istoriju, kao i preporuke i planove za dalju sistematsku borbu protiv problema trovanja u Srbiji.
Donator: Vulture Conservation Foundation
Glavni cilj je usmeren na smanjivanje smrtnosti divljih životinja, prvenstveno ptica grabljivica i lešinara. Kroz sakupljanje podataka o slučajevima povezanim sa trovanjem napravljena je mapa hotspotova trovanja, kako bi se moglo preventivno delovati na smanjenje slučajeva trovanja. Isti cilj je postignut i kroz saradnja sa zainteresovanim stranama (lovci, poljoprivrednici, inspekcije, ministarstva, policija, upravljači zaštićenih dobara, lokalna udruženja, kao i kroz edukaciju ljudi o problemu trovanja. Vrlo važan zadatak je bio smanjivanje dostupnosti ilegalnog Furadana na tržištu.
Donator: Vulture Conservation Foundation
Cilj projekta je da se obezbede bezbedni uslovi za gnežđenje stepskog sokola u Srbiji. Ključne aktivnosti su se odnosile na sprovođenje popisa svih gnezdećih parova stepskog sokola tokom gnezdilišne sezone 2020. od marta do novembra. Pored popisa, važno je bilo utvrditi ugrožavajuće faktore i preduzeti mere za sprečavanje ili ublažavanje ovih faktora.
Donator: BirdLife International i LUSH
Podrška donatora je pomogla aktivnosti na podizanju svesti javnosti o potrebi zaštite biodiverziteta na Zapadnom Balkanu, kroz kampanju i angažovanje novinara u cilju pisanja istraživačkih tekstova na temu očuvanja biodiverziteta.
Donator: GIZ Germany
Kroz ovu podršku uspešno je sprovedena promocija dokumentarnog filma „PROTIVOTROV!“ u Nišu i Leskovcu. Nakon filma organizovana je diskusija „Znanjem protiv trovanja.
Donator: CCFD Terre Solidaire
Cilj projekta je da se kroz različite aktivnosti na razvoju infrastrukture i turističkih potencijala u Zaštićenom području „Veliko blato“ doprinese unapređenju zaštite prirode, kao i podizanju svesti javnosti o značaju zaštićenih područja, posebno ukoliko se ona nalaze u urbanim sredinama.
Donator: CRH Srbija d.o.o.
Opšti cilj projekta je unapređenje zaštite prirode i očuvanja prirodnih vrednosti i resursa u Parku prirode Golija kao neizostavne komponente održivog razvoja zarad opšteg javnog interesa. Za 15 terenskih dana provedenih na terenu tim ornitologa prikupio 4.961 podatak o zaštićenim vrstama u obuhvatu prostornih planova koji ugrožavaju biodiverzitet u PP Golija. Za potrebe javne kampanje snimljena je polučasovna dokumentarna emisija „Šta će biti s Golijom?“. Izrađen je i distribuiran promo-materijal prilagođen ciljnoj grupi.
Donator: Beogradska otvorena škola, Agencija SAD za međunarodni razvoj.
Cilj projekta je istraživanje ornitofaune na području zaštićenog prirodnog dobra sa dugoročnim zadatkom na unapređenju zaštite pridode ovog područja. Na ovom području potvrđeno je 13 novih vrsta za prirodno dobro, te je sa njim broj vrsta ptica u rezervatu povećan na 179. Ove brojke idu u prilog značaju ovog područja.
Donatori: Turistička organizacija opštine Sjenica i Ministarstvo zaštite životne sredine
Projekat obuhvata osmišljavanje i pokretanje portala za iznajmljivanje fotografskih čeka za fotografisanje prirode u okviru zaštićenih područja. Osnovni cilj je održivo poslovanje i unapređenje eko-turističke ponude. Na ovaj način ostvarena je saradnja sa zaštićenim područjem Specijalni rezervat prirode „Peštersko polje“ u okviru koga je na našu inicijativu i prema preporukama izrađena foto-čeka na hranilištu za ptice grabljivice. Jedna osmatračnica podignuta je u zaštićenom području „Veliko blato“ u Beogradu. Ovaj portal će biti povezan sa aplikacijom Ptice na dlanu.
Donator: Trag Fondacija
Unapređenje zakonodavnog okvira u oblasti zaštite ptica i prirode u Srbiji, sa posebnim akcentom na usvajanje novih i poštovanje već usvojenih međunarodnih propisa, kroz jačanje kapaciteta civilnog sektora i uključivanje javnosti.
Donator: Kraljevina Švedska, u saradnji sa Beogradskom otvorenom školom
Cilj ovog projekta je da kroz prekograničnu saradnju potpomogne uspostavljanje funkcionalnog tima za monitoring stradanja ptica u Hrvatskoj i podrži dalji rad i podigne kapacitet Tima za borbu protiv krivolova u Srbiji.
Donator: BirdLife International
Cilj Zelenog pojasa jeste povezivanje nekada odvojenih prirodnih celina u jedinstvene ekološke koridore čime je bila omogućena njihova bolja zaštita. Stručnjaci i zaštitari prirode ujedinjeni oko ideje Zelenog pojasa doprinose ovom cilju prenosom znanja i primenom pozitivnih primera zaštite prirode. U okviru projekta su organizovani izleti i fototakmičenje koje je predstavilo prirodne lepote Zelenog pojasa.
Donatori: EuroNatur i GIZ
Proleće uživo je međunarodna kampanja čiji je osnovni cilj podsticanje interesovanja dece za zaštitu prirode i očuvanje ptica selica, a istovremeno i podsticaj da i sami pokrenu razne akcije za ptice i drugi životinjski svet. Cilj je postignut popularizacijom prolećne seobe ptica kroz praćenje pet vrsta (bela roda, seoska lasta, obična kukavica, pčelarica i crna čiopa), kao i kroz takmičenje „Domaćinstvo koje su laste izabrale“ (domaćinstvu sa najvećim brojem aktivnih gnezda seoskih lasta dodeljena nagrada od jedne tone kukuruza).
Donator: Mad Head
Cilj sakupljanja podataka o diverzitetu vrsta ptica tokom jesenje seobe, koje su od prioriteta za zaštitu je da se ukaže na značaj Ovčarsko-kablarske klisure kao bitnog koridora za brojne vrste ptica tokom jesenje seobe i zimovanja.
Donator: JU „Turistička organizacija Čačak“
Projekat je sproveden kao nastavak višegodišnjeg istraživanja u Nacionalnom parku „Tara“ sa ciljem kontinuiranog praćenja faune ptica na teritoriji ovog zaštićenog područja. Osnovni cilj ovog programa bio je prikupljanje podataka o pticama gnezdaricama, njihovom diverzitetu, kao i gustini po jedinici površine. Posebna pažnja je bila posvećena vrstama ptica koje su od prioriteta za buduću integraciju NP Tara u Natura2000 mrežu: dugorepa sova (Strix uralensis), mala sova (Glaucidium passerinum), planinski detlić (Dendrocopos leucotos) i troprsti detlić (Picoides tridactylus).
Donatori: JP „Nacionalni park Tara“ i Ministarstvo zaštite životne sredine
Na konkursu Centrifuga za 2017. u okviru programa Superste, koji je podržala Erste banka, projekat Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije „Ptice na dlanu“ bio je jedan od 10 koji su izabrani. Ptice na dlanu je aplikacija za mobilne telefone, koja ima za cilj da ljubiteljima ptica i prirode približi svet ptica. Aplikacija sadrži sadrži opise i ilustracije za 260 vrsta ptica koje naseljavaju Srbiju. Jednostavnim pretraživanjem prema silueti ptice, boji i staništu može se odgonetnuti koja je ptica viđena. Boljim upoznavanje ptica i njihovih staništa, kao i njihovih navika i potreba, moći ćemo bolje da ih štitimo.
Donator: Erste Banka
Nakon što je završen trogodišnji projekat „Jadranski selidbeni put: Ka funkcionalnom sistemu odmorišta i zimovališta za ptice“ poznatiji kao Adriatic Flyway 3, organizovana je Treća naučna konferenciju. Glavne teme konferencije su bile ilegalno ubijanje i trovanje ptica na Balkanu i šire, kao i uključivanje Sporazuma o očuvanju afričko-evroazijskih migratornih ptica vodenih staništa (AEWA – The African-Eurasian Migratory Waterbird Agreement) u zakonodavni sistem Republike Srbije. Takođe, konferencija je bila i mesto okupljanja naučnika koji su svoj rad posvetili pticama i njihovoj zaštiti, te su imali prilike da predstave najnovija istraživanja iz oblasti ornitologije. Skupu je prisustvovalo preko 70 zvanica iz 12 zemalja.
Donator: EuroNatur
Terensko istraživanje ptica vodenih staništa u Specijalnom rezervatu prirode „Peštersko polje“ je urađeno u skladu sa preporukama i metodologijom Međunarodnog popisa ptica vodenih staništa (International Waterbird Census – IWC) koga širom sveta koordiniše međunarodna organizacija Wetlands International. Zimski popis ptica vodenih staništa sprovodi se sredinom januara na celoj severnoj polulopti jer se ptice tada, uglavnom, zadržavaju na vodenim staništima, ne kreću se značajno i dostupne su brojačima.
Donator: Javna ustanova “Turistička organizacija Sjenica”
Opšti cilj ovog projekta je aktivna zaštita ptica grabljivica smanjenjem broja slučajeva namernog i slučajnog trovanja ptica. Cilj je postignut kroz formiranje baze podataka o izvorima trovanja ptica grabljivica u kojoj je uskladišteno preko 7.500 podataka o različitim slučajevima značajnim za stradanja ptica od trovanja, prepoznavanjem najopasnijih područja i izradom Izveštaja o uzrocima stradanja ptica od trovanja.
Donator: Ministarstvo zaštite životne sredine
Osnovni cilj istraživanja bio je sakupljanje podataka o brojnosti gnezdećih parova belorepana, pčelarice i bregunice unutar Specijalnog rezervata prirode „Titelski breg“ kao i sakupljanje oportunih podataka o svim drugim vrstama ptica prisutnim na ovom području. Istraživanja belorepana, pčelarice i bregunice sprovedena su tokom septembra i oktobra 2018. godine.
Donator: Ustanova za zaštitu prirode i kulturnih dobara „Titelski breg”
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije u saradnji sa Velebitskom Udrugom Kuterevo u Hrvatskoj, je realizovalo kratkoročni volonterski kamp. Cilj projekta bio je da se udruže napori međunarodnih volontera iz evropskih zemalja i lokalnog stanovništva iz planinskih i ruralnih predela u očuvanju prirode. Takođe jedan od veoma važnih ciljeva bilo je jačanje znanja i svesti o značaju pašnjaka kao prirodnih staništa i zaštiti tekunica, koja je značajna za opstanak orla krstaša, kao i da se lokalno stanovništvo podstakne na bavljenje tradicionalnom ispašom i drugim tradicionalnim delatnostima. DZPPS je u sklopu projekta organizovalo kratkoročni volonterski kamp u Maloj Remeti, u periodu između 1 i 15. jula 2018 godine. Kampu je prisustvovalo 12 volontera iz 8 zemalja.
Donator: Erazmus+ program EU
Osnovni cilj istraživanja jeste sakupljanje podataka o raznolikosti ptica gnezdarica kao i beleženje njihovog rasprostranjenja. Istraživanja faune ptica gnezdarica Suve planine sprovedena su tokom maja, juna i oktobra 2018. godine. Period istraživanja se poklapao sa periodom razmnožavanja najvećeg broja vrsta koje su zabeležene. Terenski popisi ptica gnezdarica vršeni su standardizovanim metodama linijskog transekta i cenzusa iz tačke.
Donator: Javno preduzeće „Srbijašume“
Cilj Zelenog pojasa jeste povezivanje nekada odvojenih prirodnih celina u jedinstvene ekološke koridore čime bi bila omogućena njihova bolja zaštita. Stručnjaci i zaštitari prirode ujedinjeni oko ideje Zelenog pojasa doprinose ovom cilju prenosom znanja i primenom pozitivnih primera zaštite prirode. Kako bi se prikazala lepota i značaj Zelenog pojasa, organizovane su aktivnosti kao što je foto – konkurs za ljubitelje fotografije i takmičenje u crtanju za decu u saradnji sa Inicijativom za ruralni razvoj – Centar Jaša Tomić. U Kladovu je upriličen kulturno-umetničk program i tako obeležen Dan zelenog pojasa.
Donatori: EuroNatur i GIZ
Proleće je međunarodna kampanja čiji je osnovni cilj podsticanje interesovanja dece za zaštitu prirode i očuvanje ptica selica, a istovremeno i podsticaj da i sami pokrenu razne akcije za ptice i drugi životinjski svet. Projekat veliki akcenat stavlja na edukaciju stanovništva kroz brojne radionice i edukativni materijal, kao i na popularizaciju prolećne seobe ptica kroz praćenje pet vrsta, bela roda, seoska lasta, obična kukavica, pčelarica i crna čiopa.
Donator: Fond Micubiši korporacije za Evropu i Afriku
Cilj sakupljanja podataka o diverzitetu vrsta ptica tokom jesenje seobe, koje su od prioriteta za zaštitu, je da se ukaže na značaj Ovčarsko-kablarske klisure kao bitnog koridora za brojne vrste ptica tokom jesenje seobe i zimovanja. Zanimljiva aktivnost koja je sprovedena je ornitološki kamp koji je bio otvoren za sve zainteresovane građane.
Donator: JU „Turistička organizacija Čačak“
Projekat je sproveden kao nastavak višegodišnjeg istraživanja u Nacionalnom parku „Tara“ sa ciljem kontinuiranog praćenja faune ptica na teritoriji ovog zaštićenog područja. Osnovni cilj ovog programa bio je prikupljanje podataka o pticama gnezdaricama, njihovom diverzitetu, kao i gustini po jedinici površine. Posebna pažnja biće posvećena vrstama ptica koje su od prioriteta za buduću integraciju NP Tara u Natura2000 mrežu: dugorepa sova (Strix uralensis), mala sova (Glaucidium passerinum), planinski detlić (Dendrocopos leucotos) i troprsti detlić (Picoides tridactylus).
Donator: JP „Nacionalni park Tara“
Cilj projekta je povećanje znanja učenika osnovnih škola o značaju postojanja i zaštite zelenih površina i ptica u gradu i aktivnoj zaštiti prirode, kao i informisanje građana o ovim temama. Tokom trajanja projekta su sprovedena na temu: izučavanja ptica, ugrožavajućih faktora i zaštite ptica, zelenih površina u naseljima i prirode uopšte, kao i praktičan rad tokom kojeg su deca pravila kućice i hranilice za ptice.
Donator: Uprava za zaštitu životne sredine Grada Novog Sada
Cilje projekta bio je unapređenje zakonodavnog okvira u oblasti zaštite ptica i prirode u Srbiji, sa posebnim akcentom na usvajanje novih i poštovanje već usvojenih međunarodnih propisa, kroz jačanje kapaciteta civilnog sektora i uključivanje javnosti. Uspostavljanjem sistema borbe protiv krivolova, prikupljanjem podataka i formiranje baze prikazani su rezultati u Izveštaj o nezakonitom ubijanju, trovanju, hvatanju, držanju i trgovini divljim pticama u Republici Srbiji.
Donator: Kraljevina Švedska, u saradnji sa Beogradskom otvorenom školom
Donator je podržao restauraciju vlažnog staništa nadomak Taraša, radi obezbeđivanja boljih hranidbenih uslova za populaciju belih roda iz ovog Evropskog sela roda, kao i povećanje kapaciteta za razvoj ekoturizma i ekstenzivnog stočarstva u Tarašu. Restauracija staništa je sprovedena kroz popravku ustava na kanalu radi održavanja veće količine vode, saniranje divlje deponije, popravku pojila za stoku. Promocija Taraša, sela roda, je bila sastavni deo ovog projekta.
Donator: EuroNatur, fondacija CICONIA
Cilj projekta je izrada dokumenta sa smernicama za upravljanje IBA područjem Labudovo okno, a radi unapređenja zaštite ovog izuzetno važnog odmorišta i hranilišta migratornih vrsta ptica. Dokument je proizvod rada Društva i 26 predstavnika institucija i organizacija. Oblasti koje su razmatrane su: zaštita prirode, hidrologija i vodni menadžment, ribarstvo i zaštita ribljeg fonda, lovstvo i gazdovanje divljači, navigacija i rečni transport, turizam i ekoturizam. Studiju o prirodnim vrednostima, stanju i smernicama za upravljanje međunarodno značajnim područjem za ptice „Labudovo okno“,koja je izrađena možete pogledati ovde
*Ovaj projekat je sproveden kao deo većeg projekta „Formiranje funkcionalnog sistema odmorišta i zimovališta duž Jadranskog selidbenog puta – Adriatic Flyway 3“
Donator: EuroNatur
Mapiranje, životne potrebe i procena ugroženosti velikog tetreba (Tetrao urogallus), jarebice kamenjarke (Alectoris graeca) i leštarke (Bonasa bonasia) na odabranim područjima istočne i jugozapadne Srbije (2016-2017)
Za dve godine trajanja projekta zadatak je bio da se sprovede popis tri ugrožene vrste ptica, proceni stanje njihovih populacija i trenutni status ugroženosti, a radi očuvanja ovih vrsta u Srbiji primenom adekvatnih mera zaštite u budućnosti. Terenske aktivnosti su sprovedene na Goliji, Zlataru, Mojstirsko-draškim planinama, Velikom Kršu, Rtnju i delu Svrljiških planina.
Donator: Uprava za šume Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine
Sedmi međunarodni popis bele rode (Ciconia ciconia) u Srbiji (2014 – 2015)
Tokom 2014. i 2015. godine, Društvo je organizovanjem velikog broja članova, simpatizera i ljubitelja prirode vršilo prebrojavanje parova bele rode u Srbiji, što je bio deo Sedmog međunarodnog cenzusa bele rode. Cenzusi bele rode na područjima njenog gnežđenja realizuju se svakih deset godina. Cilj je sagledavanje veličine populacije, reproduktivnog uspeha i mesta gnežđenja. Podaci služe skeniranju promena u veličini populacije ove vrste, kao i planiranju mera zaštite.
Finansijer: NABU – BirdLife Nemačka (delimični finansijer)
Identifikacija i praćenje vrsta ptica na području Nacionalnog parka Tara (2014)
Ovaj projekat predstavljao je nastavak sveobuhvatnih istraživanja započetih 2013. godine sa ciljem monitoringa šumskih vrsta sa Dodatka I Direktive o zaštiti retkih vrsta ptica (Directive 2009/147/EC). Tokom istraživanja prikupljani su podaci o celokupnoj fauni ptica na posećenim lokalitetima, sa posebnim osvrtom na distribuciju i brojnost ciljanih vrsta: Pernis apivorus, Bonasa bonasia, Tetrao urogallus, Aegolius funereus, Glaucidium passerinum, Strix uralensis, Picus canus, Dryocopus martius, Dendrocopos medius, Dendrocopos leucotos, Picoides tridactylis, Ficedula parva i Ficedula albicollis. Tim istraživača na terenu je proveo 23 dana. Posećeno je 62 lokaliteta, a ukupna dužina obrađenih transekata iznosila je 75.545 metara. Udeono gledano, istraživanjima je površinski pokriveno oko 10,1% šumskih i 5% otvorenih staništa Nacionalnog parka Tara. Računajući i istraživanja sprovedena 2013. godine, ukupno je zabeleženo 98 vrsta ptica i skoro sve ciljane vrste.
Finansijer: Javno preduzeće „Nacionalni park Tara“
Program određivanja Značajnih područja za ptice i biodiverzitet predstavlja efikasan metod za dugoročnu zaštitu ekološki osetljivih područja, gde organizacije civilnog društva koje se bave zaštitom prirode i biodiverziteta imaju ključnu ulogu u prikupljanju, analizi i prezentovanju relevantnih naučnih podataka nadležnim državnim i evropskim institucijama, naučnoj i opštoj javnosti. Cilj ovog projekta je bio istraživanje i monitoring diverziteta ptica planinskih podučja Giljeve, Ozrena i Jadovnika, uz poseban osvrt na vrste koje su od najvećeg značaja za nominaciju IBA područja.
Finansijer: Fondacija Rufford, Velika Britanija
Međunarodni popis ptica vodenih staništa – radionica i trening za terenske ornitologe – amatere u Srbiji (2013 – 2014)
Ovaj regionalni projekat realizovan je od novembra 2013. do januara 2014. godine, a sastojao se iz dve različite radionice i terenske obuke. Prva radionica održana je 30.11. i 01.12.2013. godine u Sremskim Karlovcima gde su učesnici čuli predavanja o metodologiji popisa ptica, internacionalnoj praksi i rezultatima Međunarodnog popisa ptica vodenih staništa. Predavanja su održali Borut Štumberger iz fondacije Euronatur, Szabolcs Nagy iz organizacije Wetlands International i Marko Šćiban iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije. Drugi dan organizovana je terenska obuka na akumulaciji Šatrinci i u Specijalnom rezervatu prirode „Slano Kopovo“. Skupu je prisustvovalo 103 učesnika iz Srbije, Hrvatske i Crne Gore. Druga radionica održana je u Novom Sadu 07.12.2013. godine, a ovaj trening za 41 učesnika iz Srbije vodio je dr Voislav Vasić. Cilj obuke je bio da se predstave osnovne metode naučno-istraživačkog rada i unapredjenje znanja učesnika o metodologiji rada i pisanju naučnih radova.
Finansijer: Fondacija MAVA, Švajcarska; Fondacija EuroNatur, Nemačka
Jačanje populacije modrovrane (Coracias garrulus) u Vojvodini (2013)
Cilј projekta je jačanje populacije modrovrane na južnom rubu kontinuiranog areala u Vojvodini, na slatinama u banatskom Potisju. Pre početka našeg rada na aktivnoj zaštiti ove vrste, južni deo areala nalazio se na liniji Padej-Kikinda, da bi 2012. on bio na geografskoj liniji Taraš-Elemir-Žitište, skoro 50 km južnije. Da bi ova vrsta nastavila da uspešno kolonizuje i slatinska područja južno od Taraša, kao i slatinski koridor u istočnom Banatu, na svim pogodnim staništima postavićemo kućice za gnežđenje i pratiti proces gnežđenja. Očekujemo da će se fizički spojiti delovi populacije u Potisju sa individualnim gnezdećim parovima koji se ustalјuju u Deliblatskoj peščari. Radi dugoročnog praćenja, lokacije kućica su obeležene GPS uređajem, uspeh gnežđenja praćen a mladunci prstenovani običnim i markerima u boji. Svest javnosti o aktivnom pristupu u zaštiti ptica će biti podignuta usmerenom kampanjom – štampanjem i delјenjem edukativnog materijala zainteresovanim pojedincima i institucijama.
Finansijer: Autonomna Pokrajina Vojvodina – Pokrajinski sekretarijat za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine
Partner: Društvo ljubitelja prirode „Riparia”
Working for nature (2013)
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije je tokom avgusta meseca 2013. godine organizovalo međunarodni volonterski kamp na području Suva Morava u Čačku. Cilj ove volonterske akcije je bio rešavanje aktuelnih ekoloških problema područja Suva Morava, koje predstavlja pravu oazu živog sveta nadomak samog centra Čačka. Shodno tome, glavne aktivnosti ekološkog kampa su bile uklanjanje fizičkog otpada i sanacija divljih deponija, uklanjanje invazivnih vrsta biljaka koja značajno ugrožavaju lokalni živi svet, kao i izrada kućica za razne vrste ptica. Radni tim je bio sačinjen od deset stranih volontera iz Španije, Češke, Švajcarske i Slovenije, kao i četiri volontera iz Srbije, članova DZPPS i drugih zainteresovanih građana.
Finansijer: Grad Čačak
Poboljšanje statusa zaštite ptica na području IBA u Srbiji: jezera Slano kopovo, Rusanda i Okanj (2013)
Slano kopovo, Rusanda i Okanj su slana jezera i međunarodno značajna područja za ptice (IBA područja). Slano Kopovo je zaštićeno područje od 2001. godine, dok je plitko slano jezero Okanj zaštićeno kao Specijalni rezervat prirode u maju 2013. godine. Rusanda sa okolinom je na putu da bude zaštićena tokom 2013. godine, a Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije pomagalo je i još uvek pomaže procese zaštite Rusande i Okanja. Slano kopovo je Ramsarsko područje, a Društvo želi da predloži i Rusandu i Okanj za upis na listu međunarodno značajnih vlažnih staništa zbog njihovog ogromnog značaja za očuvanje živog sveta. Cilj ovog projekta je da podrži zaštitu banatskih slanih jezera kroz primenu mera zaštite dveju vrsta karakterističnih za Panonski biogeografski region: modrovrane (Coracias garrulous) i sive vetruške (Falco vespertinus), borbu protiv krivolova i drugih oblika kršenja zakonske zaštite ptica, poboljšanje infrastrurkture za turističko posmatranje ptica (birdwatching) i edukacione i promotivne aktivnosti u lokalnim zajednicama.
Finansijer: Fondacija MAVA, Švajcarska; Fondacija EuroNatur, Nemačka
Mapiranje i zaštite gačaca u Banatu (2013)
Gačac je gotovo svima dobro poznata vrsta iz familije vrana. Gačac nije retka vrsta ali treba našu zaštitu, između ostalog zbog toga što su kolonije (grupe gnezda) ove vrste mesto gnežđenja niza drugih, „sekundarnih“ gnezdarica, među kojima se ističe siva vetruška (Falco vespertinus), simbol očuvanih stepskih predela Panonske nizije. Cilj ovog projekta je bio uključivanje široke javnosti, a posebno mladih, u demonstracionu akciju mapiranja, povećanja znanja i efikasne zaštite gačca na području celog Banata, u kome se, pretpostavljamo, još uvek nalazi najviše parova i najviše kolonija ove zaštićene vrste. Cenzus gačaca vršen je tokom sezone gnežđenja na teritorijama opština Novi Kneževac, Čoka, Kikinda, Novi Bečej, Nova Crnja, Žitište, Zrenjanin, Sečanj, Kovačica, Opovo, Plandište, Alibunar, Pančevo, Bela Crkva i Kovin, kao i na području Pančevačkog rita koji pripada opštini Palilula (Grad Beograd). Tokom dva meseca, u periodu od 1.4.-1.6.2013. godine, izbrojano je 9.534 gnezda gačca u 109 kolonija.
Finansijer: Autonomna Pokrajina Vojvodina – Sekretarijat za sport i omladinu
Identifikacija i praćenje vrsta ptica na području Nacionalnog parka Tara (2013)
Cilj ovog projekta bio je stvaranje osnove za uspostavljanje monitoringa šumskih vrsta sa Dodatka I Direktive o zaštiti retkih vrsta ptica (Directive 2009/147/EC). Ciljane vrste bile su: Pernis apivorus, Bonasa bonasia, Tetrao urogallus, Aegolius funereus, Glaucidium passerinum, Strix uralensis, Picus canus, Dryocopus martius, Dendrocopos medius, Dendrocopos leucotos, Picoides tridactylis, Ficedula parva i Ficedula albicollis. Prilikom istraživanja distribucije i brojnosti ciljanih vrsta, prikupljeni su obimni podaci o celokupnoj fauni ptica. Tokom 18 terenskih dana obiđen je 51 lokalitet, a ukupna dužina obrađenih transekata iznosila je 89.021 metar. Udeono gledano, istraživanjima je površinski pokriveno oko 10,8% šumskih i 5,2% otvorenih staništa Nacionalnog parka Tara. Računajući i istraživanja sprovedena 2014. godine, ukupno je zabeleženo 98 vrsta ptica i skoro sve ciljane vrste.
Finansijer: Javno preduzeće „Nacionalni park Tara“
Proučavanje i zaštita ekološki vrednih krečnjačkih klisura u Srbiji (2012 – 2013)
Cilj ovog projekta bio je sakupljanje podataka o raznovrsnosti živog sveta krečnjačkih klisura u Srbiji radi promocije njihove zaštite. Najveća pretnja njihovom očuvanju je plan po kome će se u Srbiji izgraditi više stotina hidroelektrana različitog kapaciteta, od kojih bi znatan deo bio napravljen baš na brzim planinskim rekama koje teku kroz krečnjačke klisure.
Finansijer: Fondacija Rufford, Velika Britanija.
Projektne vesti: http://www.ruffordsmallgrants.org/rsg/projects/uros_pantovic
Jadranski selidbeni put – ka funkcionalnom sistemu odmorišta na Jadranskom selidbenom putu (2012 – 2013)
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije priključilo se projektu „Jadranski selidbeni put – ka funkcionalnom sistemu odmorišta na Jadranskom selidbenom putu“ koga vodi fondacija EuroNatur iz Nemačke. Tokom dve godine radili smo zajedno sa Asocijacijom za zaštitu živog sveta vodenih staništa Albanije, Ornitološkim društvo „Naše ptice“ iz Bosne i Hercegovine, Hrvatskim društvom za zaštitu ptica i prirode, Centrom za zaštitu i proučavanje ptica iz Crne Gore i Društvom za posmatranje i proučavanje ptica Slovenije. Glavni zadaci ovog projekta bili su jačanje zaštite od lova na važnim odmorištima ptica kroz unapređenje upravljanja, obrazovanje, monitoring, lobiranje i jačanje svesti o značaju zaštite ptica i borba protiv nelegalnog lova u regionu. Specijalni rezervat prirode i Međunarodno značajno područje za ptice (IBA) „Slano Kopovo“ bilo je promovisano kao uspešan primer područja na kome je zabranjen lov.
Finansijer: Fondacija MAVA, Švajcarska; Fondacija EuroNatur, Nemačka
Čudesna seoba ptica (2012)
Ovaj projekt je promovisao i slavio seobu ptica. Fascinacija seobom ptica među našim članovima dodatno je podstaknuta organizovanjem manifestacije Evropski vikend posmatranja ptica (6. i 7. oktobar 2012). U okviru projekta organizovan je monitoring migracije ždrala (Grus grus) putem sakupljanja informacija o mestima noćenja migratornih jata i mestima masovnih preleta.
Finansijer: Fond za zaštitu životne sredine Republike Srbije
Koordinator: Autonomna Pokrajina Vojvodina – Pokrajinski sekretarijat za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine
Promocija evropski značajnih područja za ptice u ruralnim sredinama (2012)
Evropski značajna područja za ptice u Srbiji najvredniji su delovi naše prirodne baštine, ali se o njihovom prostornom rasporedu, prirodnim vrednostima i zaštiti ne zna gotovo ništa van akademskih krugova i sektora zaštite prirode. Cilj ovog projekta je da promoviše, putem postera, IBA područja tamo gde ih ima najviše i gde su najočuvanija – u ruralnim sredinama i to pretežno među mladom populacijom.
Finansijer: Autonomna Pokrajina Vojvodina – Pokrajinski Sekretarijat za sport i omladinu
Novosadska škola ornitologije (2012)
Osnovni cilj ovog projekta je organizovanje serije predavanja iz oblasti ornitologije i zaštite ptica za srednjoškolsku populaciju u Novom Sadu i serije terenskih izleta koji će omogućiti povećanje članstva DZPPS i aktivnije učestvovanje novih članova u našim akcijama i programina.
Finansijer: Grad Novi Sad – Uprava za sport i omladinu
Upoznajmo i sačuvajmo gradske laste i crne čiope u Novom Sadu (2012)
Gradska lasta (Delichon urbica) i crna čiopa (Apus apus) su vrste – indikatori kvaliteta naše životne sredine u gradovima, na kojima se direktno ispoljava i oslikava naš odnos prema urbanoj ornitofauni. Cilj ovog projekta je da neposrednim brojanjem (totalni cenzus) populacije doprinese znanju o brojnosti ove dve vrste u Novom Sadu, da populariše mere njihove zaštite i doprinese popravljanju našeg odnosa prema gradskim pticama.
Finansijer: Grad Novi Sad – Uprava za zaštitu životne sredine