Prstenovani mladunci jedne od najlepših ptica u Srbiji!

Please, scroll down for English version.

Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (DZPPS) u okviru međunarodnog IPA projekta prekogranične saradnje sa Mađarskom – Grasslandbirds, prstenovalo je mladunce modrovrane, jedne od najlepših ptica u Srbiji, koju su ornitolozi u prethodne dve decenije spasili sa ruba nestanka.

Prve nedelje jula, u pristustvu 10-ak volontera kao i dece zainteresovane za svet ptica, u Međunarodno značajnom području za ptice Okanj i Rusanda, u okolini Novog Bečeja, DZPPS je organizovalo prstenovanje mladunaca modrovrane. Dr Dimitrije Radišić, licencirani prstenovač i saradnik DZPPS, prstenovao je ukupno 14 mladunaca koji su se nalazili u 4 gnezdeće kutije, postavljene upravo da bi se modrovrane u njima gnezdile. Tokom istog dana su u Međunarodno značajnom području za ptice Slano Kopovo, prstenovana i 2 mladunca sive vetruške i jedna mlada jedinka sivog svračka, takođe retkih i strogo zaštićenih vrsta ptica.

„Obeležavanje ptica je izuzetno značajno kako bismo upoznali njihove životne navike i potrebe. To lepo ilustruje interesantan slučaj kada je modrovrana koja je prstenovana 2019. u Srbiji, u blizini Bačke Topole, pronađena naredne godine u Africi, u Namibiji. Do tamo je preletela preko 7.300 kilometara”, pojašnjava Miroslav Dudok, ornitolog Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije.

Osim što su se učesnici bilže upoznali sa ekologijom vrsta i njihovim zanačajem za zaštitu travnih staništa koje naseljavaju, akcija je imala za cilj i skretanje pažnje na aktivne mere zaštite ovih vrsta kroz postavljanje veštačkih gnezdećih duplji.

Pravi dokaz tome jeste povećanje brojnosti modrovrana, čija je gotovo celokupna populacija smeštena u brojnim kutijama za gnežđenje postavljenim u prethodne dve i po decenije. Usled brojnih ugrožavajućih faktora sa kojima se ove ptice susreću, kako na svojim migratornim putevima tako i na gnezdilištima, početkom 21. veka u Srbiji su modrovrane bile na rubu isčezavanja, sa svega 15-20 parova na krajnjem severu Vojvodine.

Travna staništa su sve ugroženija usled masovnog preoravanja i pretvaranja u velike površine pod monokulturama, kao i prekomernom upotrebom pesticida. Sa druge strane, zamiranje tradicionalnog načina stočarstava ispašom dovodi do zarastanja ovih tipova staništa. Sve ovo dovodi do pada biodiverziteta na takvim mestima, a samim tim uzrokuje i smanjenje površina na kojima bi se ptice mogle hraniti. Osim ovih problema ptice u ravnici suočene su i sa problemom nedostatka starih pojedinačnih stabala drveća sa dupljama koja bi im pružila mesta za gnežđenje.

Postavljanje veštačkih kutija za gnežđenje bilo je ključno za oporavak gnezdeće populacije modrovrana u Vojvodini u kojoj su staništa u pogledu hrane još uvek dovoljno pogodna. Zahvaljujući naporima da se obezbede pogodna gnezdeća mesta u vidu gnezdećih kutija populacija modrovrane u Vojvodini danas dostiže čak 450 parova. Kako su ove vrste strogo zaštićene svako njihovo uništavanje ili uznemiravanje je strogo zabranjeno što za posledicu ima da ove vrste samim svojim prisustvom neposredno štite staništa koja naseljavaju, a to su upravo sve malobrojnija travna staništa.

Ovaj tekst je realizovan uz finansijsku podršku Evropske unije kroz Interreg VI-A IPA program Mađarska-Srbija. Za sadržaj ovog teksta je odgovorno isključivo Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije i sadržaj ovog dokumenta ne odražava zvanično mišljenje Evropske unije i/ili Upravljačkog tela Programa.

naslovna fotografija: Milivoj Vasiljević

Ringed Chicks of One of the Serbia’s Most Beautiful Birds

The Bird Protection and Study Society of Serbia (BPSSS), within the framework of the international IPA cross-border cooperation project with Hungary – Grasslandbirds, has ringed the chicks of the European Roller, one of the Serbia’s most beautiful birds, which ornithologists have rescued from the brink of extinction over the past two decades.

During the first week of July, in the presence of around ten volunteers and children interested in the world of birds, at the Internationally Important Bird Areas of Okanj and Rusanda near Novi Bečej, BPSSS organized the ringing of Europen Roller chicks. Dr. Dimitrije Radišić, a licensed ringer and associate of BPSSS, ringed 14 chicks found in 4 nesting boxes specifically installed for rollers. On the same day, at the Internationally Important Bird Area of Slano Kopovo, 2 chicks of the Red-footed Falcon and one young Lesser Gray Shrike were also ringed, both rare and strictly protected bird species.

„Marking birds is extremely important to understand their habits and needs. A notable case illustrates this well: a roller ringed in Serbia near Bačka Topola in 2019 was found the following year in Namibia, Africa, having flown over 7,300 kilometers,“ explains Miroslav Dudok, an ornithologist from the Bird Protection and Study Society of Serbia.

In addition to familiarizing participants with the ecology of species and their significance for the protection of grassland habitats they inhabit, the action aimed to draw attention to active conservation measures for these species through the installation of artificial nesting boxes.

A real proof of this is the recovery of the roller population, nearly all of nesting population now nest in numerous nesting boxes installed over the past two and a half decades. Due to numerous threats encountered on their migratory routes and nesting grounds, at the beginning of the 21st century, rollers in Serbia were on the verge of extinction, with only 15-20 pairs remaining in the far north of Vojvodina.

Grassland habitats are increasingly endangered due to extensive plowing and conversion into large monoculture areas, as well as the excessive use of pesticides. Additionally, the decline of traditional livestock grazing practices leads to the overgrowth of these habitats. All these factors contribute to biodiversity loss in such areas, consequently reducing the available feeding grounds for birds. Furthermore (In addition to these challenges), birds in the plains also face the problem of the scarcity of old individual trees with natural hollows that provide nesting sites.

The installation of artificial nesting boxes has been crucial for the recovery of their breeding population in Vojvodina, where habitats are still sufficiently suitable in terms of food availability. Thanks to efforts to provide suitable nesting places in the form of nesting boxes, the roller population in Vojvodina now reaches up to 450 pairs. As these species are strictly protected, any destruction or disturbance is strictly prohibited, resulting in their presence directly protecting the habitats they inhabit, which are increasingly scarce grassland habitats.

Cover photo: Milivoj Vasiljević