Međunarodni zimski popis ptica vodenih staništa (IWC – International Waterbird Census) započet je 1967. godine. Trenutno se ptice popisuju na više od 25.000 lokaliteta u preko 100 država. Ovim programom rukovodi „Wetlands International“, organizacija koja se bavi očuvanjem i obnavljanjem vodenih staništa na globalnom nivou. U svakoj državi nacionalni koordinatori rade sa mrežom saradnika (profesionalaca i amatera) koji na terenu prikupljaju podatke o pticama vodenih staništa. IWC program u Srbiji sprovodi se različitim intenzitetom od 1982. godine kada je pažnja uglavnom bila usmerena na tok Dunava. Od 2012. godine, od kada DZPPS rukovodi zimskim popisom ptica, povećana je mreža volontera-saradnika, a pažnja je, osim Dunava, usmerena na druge lokalitete i kategorije vodenih staništa poput kanala, potoka, slatinskih livada i drugo. Do sada je na zimskom popisu ptica u Srbiji zabeleženo preko 90 vrsta ptica vodenih staništa, a tokom najhladnijih meseci u našoj zemlji boravi do 400.000 jedinki.

Međunarodno značajna područja za ptice (Important Bird Areas – IBAs) predstavljaju mrežu područja koja su važna za dugoročnu održivost prirodnih populacija divljih vrsta ptica i drugih oblika biološke raznolikosti. Ona su efikasan alat za dugoročnu zaštitu ekološki vrednih područja i iskustvo stečeno sprovođenjem ovog programa u prošlosti u Srbiji pokazalo je da su postojeća IBA područja u značajnoj meri doprinela smanjenju pretnji i očuvanju brojnih vrsta ptica i njihovih staništa. IBA područja određuju se nakon naučne obrade podataka o prisustvu, brojnosti i trendovima populacija odabranih vrsta ptica. Ovaj proces u svakoj državi izvršavaju stručne organizacije za istraživanje i zaštitu divljih ptica koje su članice mreže BirdLife International. Proces određivanja IBA područja i celokupne mreže u svakoj državi je nezavistan i određen je strogom naučnom metodologijom. 

Prva inventarizacija značajnih područja za ptice izvedena je 1989. godine, kada je proglašeno 16 IBA područja u Srbiji. Druga IBA mreža predstavljena je 1997, kada je proglašeno 36 značajnih područja za ptice, a potom i 2009. kad su izdvojena 42 područja značajna za očuvanje ptica. Revizije IBA mreže preduzimane su u proseku na svakih 10 godina i praćene su povećanjem znanja o fauni ptica u Srbiji. 

Nova nacionalna IBA mreža, proglašena 2020. godine, sačinjena je od 79 područja koja pokrivaju 29,2% teritorije Republike Srbije, odnosno 2.579.364 hektara za ptice najvrednijih staništa.

Atlas ptica gnezdarica je način da se prikažu saznanja o rasprostranjenju i brojnosti ptica koje se na određenom području razmnožavaju. Na Evropskom kontinentu postoji duga tradicija posmatranja i zaštite ptica, a zaštita u osnovi zahteva informacije. Zarad dobijanja trenutnih podataka o ptica širom Evrope sproveden je drugi po redu program izrade Atlasa ptica gnezdarica (EBBA2 – European Breeding Bird Atlas 2) čiji je glavni cilj utvrđivanje najosnovnijih informacija o pticama gnezdaricama – gde žive i koliko ih ima. U sklopu izrade evropskog uporedo prikupljamo i obrađujemo podatke za potrebe izrade i prvog Atlasa ptica gnezdarica Srbije.

Evropski vikend posmatranja ptica (EBW – EuroBirdWatch) je masovan događaj koga organizuju partneri BirdLife International (BLI). Započet je 1993. godine sa ciljem promocije, posmatranja i očuvanje ptica i prirode za širu javnost (posebno mlade). Organizuje se svake godine prvog vikenda oktobra. Do sada je ovom događaju učestvovalo preko milion ljudi u više od 40 evropskih zemalja, a ukupan broj izleta prešao je 36 hiljada. U organizaciji našeg Društva svake godine oko 1.000 ljudi na preko 30 izleta širom Srbije druži se i posmatra seobu više stotina hiljada ptica.

Program „Proleće uživo“ (Spring Alive) od 2006. godine sprovodi mreža partnera BirdLife International sa željom da inspiriše i obrazuje decu širom Afrike i Evroazije o čudesnoj seobi ptica. Kroz radionice, predavanja u školama i aktivnosti na terenu stvara se nova generacija prirodnjaka. Građani se podstiču da prijave prva posmatranja bele rode, kukavice, pčelarice, seoske laste i bregunce. Deca iz Evrope, Centralne Azije i Afrike u realnom vremenu prave mapu neverovatnih putovanja na koje ove ptice idu svake godine.

Od 2017. godine u sklopu programa „Proleće uživo“ naše Društvo u Srbiji organizuje takmičenje „Domaćinstvo koje su laste izabrale“. Cilj nadmetanja i kampanje je skretanje pažnje na ugroženost ptica selica. Javnost se predočava da je za zaštitu seoskih lasta neophodna podrška malih domaćinstvima koja se poljoprivredom bave na tradicionalan način. Na kraju takmičenja nagrađuje se domaćinstvo koje ima najveći broj zauzetih gnezda seoskih lasta te godine, a pobednik dobija priznanje i tonu kukuruza.

Krivolov je nelegalan način lova, počinjen od strane lovaca sa važećom lovnom dozvolom za tekuću sezonu, tokom kog se ptice ubijaju izvan propisane lovne sezone ili pomoću nedozvoljenih sredstava kao što su puške petometke i elektronske vabilice. Ptice se nelegalno ubijaju i tokom lovokrađe u kojoj učestvuju lica koja nisu registrovni lovci.

Nelegalan lov predstavlja jedan od najčešćih i najrasprostranjenijih vidova zločina nad pticama u Srbiji. Najdrastičniji primer je krivolov više od 50.000 prepelica tokom avgusta i septembra (jesenja seoba) i ubijanje na desetine hiljada pataka i gusaka u zimskom periodu, uglavnom na šaranskim ribnjacima i velikim rekama.

Raširen vid zločina nad pticama u Srbiji je i hvatanje živih ptica u divljini radi držanja u zatočeništvu. Ptice se pomoću klopki, mreža, lepkova i drugih sredstava zarobljavaju i preprodaju, a na meti su uglavnom zrnojede ptice pevačice. Veliki broj tek uhvaćenih jedinki usled stresa ubrzo uginjava. Ove nelegalne aktivnosti organizuju i sprovode grupe dobro povezanih ljudi koji najjače uporište imaju u Srbiji južno od Save i Dunava.