Započeto istraživanje čestih vrsta ptica u Srbiji

International Census Plots – uvod u monitoring čestih vrsta ptica u Srbiji

Panevropski monitoring čestih vrsta ptica (Pan-European Common Bird Monitoring Scheme) je program započet 2002. kao združena inicijativa Evropskog saveta za popis ptica (European Bird Census Council) i mreže BirdLife International. Ovaj monitoring za cilj ima da preko dugoročnog praćenja stanja populacija ptica ukaže na promene i stanje prirode širom Evrope.

Aktivnosti koje se sprovode tokom ovog programa su prikupljanje podataka sa velikog broja lokacija sa teritorija svih članica Evropske Unije, i još nekoliko evropskih država. Prikupljeni podaci se proučavaju kako bi se utvrdili uzroci eventualnih promena brojnosti populacija ptica. Ovi podaci se na kraju dostavljaju donosiocima odluka kako bi se ukazalo na potrebu za promenama nekih praksi koji loše utiču, ne samo na stanje populacija ptica, nego na stanje čitavog biodiverziteta, pa i zdravlja ljudi.

Pomenuti program u Srbiji je tek u povoju i sprovodi se kao pilot projekat pod nazivom „International Census Plots“. Ove godine, istraživanje se vrši na 30 lokacija i u njemu učestvuje 28 popisivača, terenskih ornitologa. Ukoliko u Srbiji ovaj popis bude uspešan, njegova metodologija će biti primenjena i u drugim evropskim državama kod kojih monitoring čestih vrsta do sada nije započet.

Što se dosadašnjih rezultata od početka monitoring na nivou EU tiče, sakupljena je ogromna količina podataka i izvučeni su mnogi zaključci. Na primer, između ostalih vrsta ptica, utvrđeno je da je populacija vivka opala za 55% od početka cenzusa. Kao glavni uzrok za pad brojnosti vivaka i mnoštva drugih vrsta se navodi inteziviranje poljoprivrede. Doduše, nisu sve vrste u problemu, tako je na primer populacija crne crvenrepke porasla za 68%, što je posledica njene prilagodljivosti i ulasku u urbane sredine. Ovi i ostali podaci su dostupni OVDE.